Σάββατο 4 Ιουλίου 2020

"بیر و بناخەی ئۆپێراسیۆنی دیجلە" د. هیوا پەناهی*



"بیر و بناخەی ئۆپێراسیۆنی دیجلە"
د. هیوا پەناهی*
مێژووی مرۆڤایەتی هەرچەندە دووبارە نابێتەوە بەڵام لە بەر ئەوەی كە سروشتی مرۆڤ و كۆمەڵ، زۆر جار خۆی بە‌ كار وكردەوەگەلی هاوشێوە خەریك دەكات گوتراوە -یان دەڵین كە مرۆڤایەتی بەردەوام "لەگەڵ دووبارەبوونەوەی مێژوودا رووبەڕوویە". بمانهەوێ و نەمانهەوێ، ئامرازێكی گۆڕانكارییە مەزنەكانی مێژووی سیاسی وكۆمەڵایەتی مرۆڤ، جۆرێك لە جۆرەكانی شەڕ بووە. شەڕ و خەبات، بۆ نموونە دەتوانێ شەڕ و خەباتی قورسی بە چەك وچۆڵ بێ، دەتوانێ شەڕی فیكری، شەڕی كلتووری، شەڕی ئابووری، یان شەڕی رۆحی و دەروونی بێ. ئەم چەشنە شەڕگەلە هەردەم كەڵكی لێوەرگیراوە.
كوردستان وناوچەكانی نیشتمانی كوردان لە ساڵی ۱۰۷۱ زایینی یەوە كە شەڕی ملازگردەوە تووشی نەهامەتی بەردەوام بووەوە و شەڕی چاڵدۆڕان، شەڕی یەكەم و دووهەمی جیهانی و شەڕی ئێران و عێراق، هەموو بوونەتە هۆی ماڵوێرانی بۆ ئێمەی كورد. شەڕی ملازگرد، لە نێوان ئالب ئەرسەلان سوڵتانی سەلجووقی و رۆمانۆس پادشای ئیمپراتۆری بیزانس روو دەدات بەڵام گۆڕانی گەورە لە گەڵ خۆی بۆ ناوچە دێنێ و هەر بۆیە كوردستان لەم شەڕەدا لە نێوان عەرەب و عەجەم و توركی سەلجووقی دا تووشی سەرگەردانییەكی مێژوویی دەكات. ئەمەش بە هۆی دابەشبوونی ئایینی ئەو دەم دەگەڕێتەوە. عەجەمەكان، واتە فارسەكان، هەتا ئێستەشی لە گەڵدا بێ نێوان ناكۆكیان هەیە لە گەڵ عەربی سوننه. كاتی خۆشی هەرچەندە لە بەر هەڵەی خەسرەوپەرویز و دەربارەكەی، كە بەردەوام خۆیان بە رابواردنی بێ ماناوە خەریك كردبوو و لەم نێوەدا دەستدرێژیان دەكردە سەر عەشیرە عەرەبەكان تا كچیان لێ بستێنن، دواتر، عەرەبەكانیش شەڕی سوپای خەسروە پەرویز دەكەن ونسكۆیان پێ دێنن. ئەمە عەرەبەكان بە هێز دەكات و ئاخری لە چەند رووبەڕووبوونەدوەدا ئیمپراتۆری فارس تەفرو توونا دەكەن. شێوەی هاتنی عەرەبەكان بۆ ناو ماڵی دەسەڵاتی عەجەم داستانی خۆی هەیە و بەڵام پاش دەیان ساڵ زاڵبوونی عەرەب هەر كێشەیان دەبێ لە سەر دەسەڵاتی ئایینی ئیسلام كە زۆربەی بەشەكانی ئەم ئایینە بۆخۆیان سازی دەكەن. ئەمەش، دوو ناوەندی دەسەڵاتی ئەو دەمی لێ دەكەوێتەوە لەخەڵیفە كانن:
* خەڵیفەی عەباسی لە بە غدا
**خەڵیفەی ئۆمەویان لە دەمشق
رۆڵی عەباسییەكان لە بەغدای ئەو دەم وگرینگیان بۆ عەجەم:
لە نووسینێكی دا، "د.زەڕین كووب" لە ژیر ناوی 'دووسەدە بێ دەنگی'، باس لە مە دەكات كە ئەگەر عەباسییەكان، تاقە هاندەری زمان و كەلتووری عەجەمی -فارسی، نەبان، بێ گومان ئاسەواریان لێ نەدەما و دەتوانەوە لە ناو بازنەی بە هێزی عەرەبی و دەسەڵاتی نوێدا و تەنانەت ئەو كۆمەڵە كەسە كە پێیان دەگوترا 'شعوبیا', وەك رەوتێك بەڕێدەكەون بۆ ئەوەی رووی دزێوی عەرەب پێسان بدەن و شەڕی كەلتووری دەزگای دەسەڵاتی دەمشق دەكەن.
شانازی عەجەم ئەمەیە كەلە رێگەی ئەو زەماوەندە سیاسیگەلەی وا ئەنجامیان دوان رۆحی دەسەڵاتی مێژوویی خۆیان پاراستووەو هەر بۆیە پێیان وایە عەباسییەكان كە بەنی هاشمی -شیان پێ دەڵێن هەڵگری شەڕەفی ئیمپراتۆری فارسن كە تەفرو توونا كرا و هەر بۆیە شیعەكانی عێراق به بەردەوامی لە ژێر كاریگەری عەجەمی فارسی دابوون و لە مێژووی سیاسی هاوچەرخیشدا شەڕی نۆ ساڵەی نێوان دەسەڵاتی بەعسی سەدام و مەلاكان سەدام ناوی لێ نا شەڕی قادسییە كە هەمان جێگە بوو كە عەجەم كاتی خۆی سوپایان تێك وپێك درا (ئەڵبەت بێجگە لە قسەكانی ئەم شەڕە بەشێكی زۆری ئەم شەڕو شۆڕە لە كوردستانی رۆژهەڵات و باشووری لە خوێن گەوزاودا روودا.).دەتوانین بۆ روونبوونەوەی گرینگی ئەم وردە كارو بارە سیاسی و ئایینی یانەی ئەو دەم و كاریگەرییان لە سەر ئەمڕۆ و رووداوەكان و تەنانەت پەرش وبڵاوی ئایینی كورد ئەمەمان لە بەر چاو بێ كە جۆرێك پارادۆكس وپێچ وپەنا هەیە لە ناوچەكه ‌و شێوەی بڵاوبوونەوەی ئایینی عەرەبیدا.
لە كۆمەڵێ لە ناوچەكەكان، كە ستەم و دڵڕەقی عەرەب سنووی نەبووە، كورد هەوڵ دەدات بۆ پاراستنی پێناسی خۆی بێتە شیعه.‌ ئەمە لە حاڵێكدایە كە زۆر جێگه و ناوچەی دیكەدا كورد، بە داهێنانێكی فیكری و رەوتی فەلسەفی لەسەر چاند و بناخەكانی كەلتووری خۆی، شافعیەت پەیڕەو دەكات یا خود كۆمەڵێ لە كوردەكان هەوڵدەدەن لە ئایینی مەسیحی نەستۆری یان بە ئیزەدی بمێننەوە و پڕانی ئەم پێچ و پەناگەلە لە فەلەسەفەی مێژوودا پارادۆكسیان پێ دەگوترێ كە لە پشت هەر یەك لەم پێچ و پەناگەلەوە، دەیان هۆی مرۆڤی و خەون و هەست و نەستی شاردراوە هەن ناكرێ وا بە سادە وساكار باسیان لێوە بكەین.
ناوەندە و شارە گرینگەكانی شیعەكان بریتین لە:
نەجەف ئەشرەف، كوفە (لە نزیكی نەجەف و باكووری بەغدا، كەربەلا، كازمین
بۆ تێ گەیشتن لە قسەكانی نووری ماڵیكی دەبێ لە دوو شت مێژووی سیاسی ورد بینەوه ‌لە:
*عیراق عەجەم
** عیراق عەرەب
عیراق وەك وشە بە مانای زەوی ساف و تەخت ونزیك لە دەریا و ئاوە و "یاقووتی" مێژوو نووسی ناودار لە بەرهەمی بە نرخەكەی خۆیدا "الكامل فی التاریخ مجمع البدان" پێ وایە عیراق هەمان بابلی كۆنە. لە لایەكی دیكەوە لە سەدی ۱۰ زایینی دا عوسمانییەكان دەست بە سەردەسەڵاتی عەباسییەكان دادەگرن و كاربەدەستانی دەزگای عەباسی بە توندی سەركوت دەكەن و زۆربەی كارگێڕانی دەسەڵاتی عەباسی بۆ كۆمەڵێ لە وڵاتان دوور دەخەنەوە وەك سوریە، فەلەستین، میسر و شاری خوزستان. عەشیرەی بەنی جەمیل، لە عەرەبە دوورخراوەكان شاری خوزستان لە ساڵی ۱۷۲۴ دژ بە ئیمپراتۆری عۆسمانی رادەپەڕن ولە نزیكی 'دیجلە' ئیمارەتی "بەنی جەمیل" ئاوا دەكەنەوە. خەلیفەی عۆسمانی، ئەحمەد پاشا، وەزیری بەرگری دەنێرێ بۆ سەركوتیان كە دەبێتە هۆی تەفرو توونایان.سەرچاوەگەلی دیكەش دەڵێن ناوی عیراق یانێ دەریا یەك لە خورما كە ئەمش باسی چڕ وپڕی دارستانەكانی خورمای ناوچە دەكات.
گرینگی ناوچەكانی گەرمێنی هاوسنوور لەگەڵ وڵاتی ئێران و عیراق ئەمەیە كە بەشێكی گرینگی خاك و مێژووی كورد لەم ناوچەگەلەیە. یەك لەو شتانەی یاریدەری ئێمەیە بۆ ئەوەی هەوڵبدەین مێژووی تەفرو توونای گەلی كورد ساخ بكەیەنەوە هەر هەمان پارادۆكسە ئایینی یەكانە. هێندێك ناوچە لە كوردستان هەر لە كۆنەوە ئایینی جیاوازیان هەبووە لە گەڵ ناوچەكانی دیكە دا بۆیە ئەم ناوچە خۆی بە خاوەنی ناوچەی دیكە نەدەكرد وئەمەش بۆ كات وسات و زەمەنی خۆیان دەگەڕێنەوە. بوۆ نموونە پێش ئایینی پیرۆزی زەردەشت كوردەكان پەیڕەوی 'میترائیسم' بوون. خواوەندی خۆر لە ناو رەوتی مێژووشدا، هاتنی ئایینەكانی دیكەش وەرگرتیان بە پیرۆزی لە سەر هەمان بناخە خۆماڵییەكانی ئایینی دەبن. هەر بۆیەشە عیلامییەكان كە وەك دەگوترێ لە سەدەكانی شەشی پێش زایینەوە لەم ناوچەگەلە دەسەڵاتداربوون و پاشان گۆتییەكان له سەدەی سێهمی پێش زایین، هاتن. گەشەكردنی ئایینی زەدەشتی كوردی بۆ ئەو وەرچەرخانە گرینگە ئابووریی دەگەریێتەوە كە بە سەرهەڵدانی كشت و كاڵی ناوی دەركردووە كە بۆ یەكەمجار مرۆڤایەتی لە ولاتی نێوان دوو رووبار لە دەشتی كەركووك دا لە 'بەردە چەرموو' وەك سەرچاوەكان دەڵێن دەستی بە كێڵانی زەوی كرد و شارەكان بنیات نران.
ئەم رووداوە بۆ دوازدە تا دەهەزار ساڵ پێش دەگەڕێتەوە. وڵاتی نێوان دوو رووبار واتە 'دیجله ‌و فرات'. ستراڤۆنا مێژوو نووس و گەریدەی یوونانی كە لە دایك بووی ساڵی ۶۴ پێش زایینە و بەرهەمەكەی لە سەر جۆگرافیای سیاسی سەرجەم چل و هەفت بەرهەم لێ بەجێ ماوه،‌ لە كتێبی ژمارە هەفدەی خۆیدا ئاوا باسی ناوچەی خۆمان دەكات: "لە رۆژا ئاوای بابل دا، غۆردیەكان و ماددەكان دەژین. داوێنەكانی چیای زاغرۆس (واتە زاگرۆس) كە ناو دەنگیان هەیە لە بوێری و ئازایەتیدا. بە ناو وڵاتیاندا دەیان رووبار تێ دەپەڕێ كە گەورەترینی ئەم رووبارانە تیغریس و فراتە. وەك دەگوترێ پاش رووبارەكانی هیند ئەم دوو رووبارە مەزنترین رووبارەكانی باكووری ئاسیان. ئەم رووبارانە سەرچاوەی خێر و بەرەكەتن بۆ خەڵك تا ئیستەش لە گەڵ بێ لە شاری سەلوكیەدا كە ئەم شارە ناوەندی گرینگە بۆ كار وباری ئابووری لە ناوچە جۆر بە جۆرەكان. فارسەكان (پرسێس) لەم رووبارانە دەترسن چونكە هۆی لافاوی گەورەن بۆیە دەیان بەربەستی مەزنیان ساز كردبوو كە چی كاتێ ئەسكەندەر هات چەند رێگەی باریكەی بۆ ئەم رووبارانە ساز كرد وئەوەی فارسەكانی تێك دا". وشەی "تیغریس"، لە وشەی رەسەنی ماددەوە دێت بە ماناێ 'بڕینی بە هێز' هەر وەها فرات بە مانای 'كەف وفراوانی' یە.
سەردەمی توركانی سەلجوقی و بەكارهێنانی عێراق عەجەم و عەرەب:
لە ساڵی ۱۰۳۷زایینی دا كە توركانی سەلجوقی دەسەڵات دەگرنە دەست و بەهێزدەبن، بەكارهێنانی عیراق عەرەب و عەجەم وەك ناوی سیاسی و جۆگرافیایی بڵاوە دەكات. وەك حەمدۆڵا مستەوفی لە لە نزهت القلوب دا دەڵێ "شارەكانی عیراقی عەجەم چل شارن. وەلایەتەكانی ئازەربایجان، كوردستان و خوزستان و فارس كە لە ناو زنجیرە چیاكاندا بە یەكەوە دەبەسترێنەوە". عەجەمەكان، واتە فارسەكان هەر لە ئەو دەمەوە ناوچەكانی خۆمان واتە كوردستان بە بڕبڕەی پشتی دەسەڵاتیان دەزانن وەك چۆن لە میژووی سیاسی پاش ئیسلامیش دەردەكەوێ لە بەر هۆی ئەوەی لە ناو مكانیزمەكانی دەسەڵاتدا هەر خەریكی هەڵسووڕان بوون باوەڕیان بە نسكۆی هێنانی خۆیان لە بەرانبەر عەرەبەوە نەكردووە لە تاسە و پەریشانییەكی تایبەتدا دەژین كە دەیانهەوێ كورد و كوردستان ناوچەكانی بكەن بە قوربانی ئەم جۆر وشێوازە لە روانین بۆ دەسەڵات وگەل.
عیراقی عەرەب بەو ناوچە گەلە دەگوترێ كە سەرە ڕای ئەمەی عەرەب زمانن بە قەبووڵكردنی ئایینی شیعە ئەو شكست وتێكچوونە مێژووییەیان تێ پەڕاندووە. بەم شێوە نووری مالیكی كەسانی وەك ئەم كە لە ساڵانی رابردوودا لە وڵاتی بە ناو ئێران ژیاون، كوڕ و رۆڵەی ئەم فیكر و رۆحەن، كە نەك هەر كۆتایی پێ نایەت بەڵكەم وەك باسمان كرد مێژوو رەنگە دووبارە نەبێتەوە چونكە مرۆڤەكانی ناو رووداوەكە نەماون وشتەكان قەوماون بەڵام، بناخە فیكرییەكان وەك بنیات لە جۆری هەڵسووكەوتی سیاسی و ئایینی و كەلتووریدا هەر درێژە بە بوون دەدات هەر كات بارودۆخ بخوازێ ئەوە وەك گرفتی مەزن خۆیان دەردەخەن.
*د. هیوا پەناهی، پرۆفسۆری یاریدەر زانستە سیاسی و كۆمەڵایەتییەكانە لە زانكۆی پاندیۆسی ئاسینا

Σάββατο 30 Μαΐου 2020

Hiva Panahi poem in Cross-Section: An Anthology of Contemporary Greek Poetry



Today I learned that The Cross-Section: An Anthology of Contemporary Greek Poetry has-beens choose one of my poems and it has been published in 2015 in  San Francisco.  This anthology presents both veteran and younger Greek poets of this generation in a panorama of creative expression that enlightens the recent and continuing dark years of Greek economic strife through the imaginative and passionate inventions of the poets and their translators. Modern poetry can be said to have been begun in classical Greece, so the breaths in this book all have a profound resonance of roots of song growing and spreading to the vessels of reception on a sea of hearty and heartfelt lyrical waves.

Δευτέρα 20 Απριλίου 2020

A Woman from Ashes by Hiva Panahi

Art and beauty are not «makeup» or extremely expensive clothes, expensive cars or extravaganza houses;  art is much more complicated than all superficialities served to us in the name of Art.
Art is the knowledge of harmony which presupposes, of course, a good command of both general and specific philosophy.
Great art means great effort, and great effort means to experience suffering until the sun shines for you.

Τρίτη 24 Μαρτίου 2020

Μικρές Γκρίνιες Μιας Γυναίκας, Χίβα Παναχί


Τελικά η ελευθερία ως ανώτατο αγαθό ξανά τείνει τον αυτό της εμπρός μας. Αν δεν είσαι ελεύθερος δεν είσαι και υγιής και δεν είσαι κανονικός άνθρωπος άλλα είσαι κάτι υπό δέσμευση μέτρων- μα@...κών! Επειδή προσωπικά πάσχω από το "σύνδρομο της δικτατορίας -δεσποτισμού" το μυρίζω από δεκάδες μέτρα που λέμε. Ζητω η ελευθερία και ζητώ η πατρίδα- φωλιά και ζεστασιά και μερικά χαμόγελα.

Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2020

Ο Λευκαδίτης Νάνος Βαλαωρίτης ένα οικουμενικό κύμα, Δρ.Χίβα Παναχί









Είμαι εδώ και τρία χρόνια εκτός Ελλάδος και, δόξα τω Θεώ, μπόλικη η περιπέτεια και αρχετυπικές δυνατές οι εμπειρίες μου. Και ξαφνικά, χαράματα ώρα Ελλάδος, άκουσα πως έφυγε από την ζωή ο μέντοράς μου Νάνος Βαλαωρίτης. Δεν μπόρεσα να κρατηθώ και κατέβηκαν τα δάκρυά μου, το ένα μετά το άλλο.
Του Νάνου του άρεσε να τον αποκαλώ φίλο διότι με τίμησε με την φιλία του. Συχνά πυκνά και επί πολλά χρόνια κουβεντιάζαμε τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις σε συνδυασμό με όλα όσα διοργάνωνε στην Αθήνα για την προώθηση του πολιτισμού και των τεχνών —ήμουν μέλος της ομάδας και παρέας των υπερρεαλιστών, η οποία ήταν συνέχεια της παράδοσης που δημιουργήθηκε μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κατά της αθλιότητας και της φθοράς των αξιών—.
Ο Νάνος ήξερε στο πετσί του τι σημαίνει διανόηση, τι σημαίνει εξουσία και αντίσταση και τι σημαίνει γραφή. Βίωσε την παγκόσμια λογοτεχνία του περασμένου αιώνα μας ως τις 13 Σεπτεμβρίου του 2019. Κι εγώ είχα το ευτύχημα να γνωρίσω τον Νάνο στην Ελλάδα, μόλις δυο μήνες μετά από την επιστροφή του μαζί με την οικογένειά του από την Αμερική.
Ως λάτρης του ραδιοφώνου, και αφού είχα μια ικανοποιητική εξέλιξη στο Πανεπιστήμιο, αποφάσισα να κάνω ένα δώρο στον εαυτό μου. Έτσι την μέρα γενεθλίων μου παρέστην σε μία ποιητική εκδήλωση που διοργάνωσε η Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων σε κάποια γνωστή αίθουσα.
Πήρα το περιοδικό «Ποίηση» που ήταν στα Γαλλικά και το 1996 είχαν μεταφράσει κάποιοι γνωστοί μου και 25 δικά μου ποιήματα. Είπα στον εαυτό μου, μπορεί να βρεθεί εκεί κάποιος αληθινός ποιητής να του τα χαρίσω και να γίνουμε φίλοι και να συνεργαστούμε!
Η εκδήλωση με συγκίνησε αφάνταστα, ανάμεσα σε πολλούς, συνάντησα και έναν Γέροντα με κάτασπρα μαλλιά και μούσι, τόσο σοφό και ήρεμο. Δεν ήξερα τίποτα γι’ αυτόν, πλησίασα και συστήθηκα.
Ο αείμνηστος Νάνος με ένα απαλό χαμόγελο, γεμάτο σεβασμό, μου είπε «καλώς που ανταμώσαμε!»
Και άνοιξε το περιοδικό και μου είπε: «Να έρθεις αύριο για καφέ, έχουμε πολλά πολλά να πούμε μαζί, Χίβα μου».
Την επομένη το απόγευμα ξαναπήγα στο Κολωνάκι, σε ένα καφέ κοντά στο σπίτι του. Ήταν φυσικό να μην γνωρίζω ποιος ήταν ακριβώς ο Νάνος Βαλαωρίτης, διότι αφιέρωνα όλο το χρόνο μου στην μελέτη της Κοινωνιολογίας και Πολιτικής και της μοίρας των λαών της Καθ’ ημάς Ανατολής.
Ο Νάνος με σύστησε σε ένα ζευγάρι που είχε έρθει επίσης και παρήγγειλε καφέ, ένα κέικ πορτοκάλι, κι είπε στο ζευγάρι: «Είναι ποιήτρια μεταφρασμένη σε Γαλλικό περιοδικό, έχει γεννηθεί την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, και είναι Κουρδικής προέλευσης και σίγουρα με κάποιο Ελληνικό υπόβαθρο και χθες έκλεισε τα 22 της χρόνια!». Και άκουσα τις ευχές όλων και ήταν τόσο φιλόξενοι όλοι τους που με έσκαβαν να νιβόσουν σαν στο σπίτι μου που το είχα τόσο νοσταλγήσει!
Εκείνη η αξέχαστη μέρα πέρασε και καταγράφηκε στην ψυχή και στο πνεύμα μου. Ήταν τόσο μαγικά και τόσο ζεστά όλα, κουβέντες σαν ζεστό ψωμί, απόψεις και αναμνήσεις κοινές και η ελληνική γλώσσα ξεφλούδισε απόλυτα μέσα στο βάθος της ύπαρξής μου.
Με συγκίνηση είπα, «ευχαριστώ» και μου απάντησε: «εμείς να δεις πόση χαρά έχουμε πάρει, θα είμαι πάντα φίλος για σένα, ένας που σε εκτιμά για την τόλμη σου, το πνεύμα σου και το σπίτι που σε μεγάλωσε με αγάπη για τα γράμματα και, πίστεψε με, θα χαιρόταν και Αντρέ Μπρετόν και θα σε έλεγε «το τυχαίο φαίνεται τυχαίο άλλα δεν είναι τυχαίο» και συνεχίζει με ενθουσιασμό: «ο προπάππος μου που ήταν φλογερός λόγιος της ελληνικής επανάστασης και έχει υμνήσει την ελευθερία και τον αγώνα κατά των βαρβάρων Οθωμανών τώρα χαίρεται που είσαι μαζί μας!»
Από τουπέ εγώ ήμουν κομμάτι του σπιτιού και βρισκόμουν δυο φορές σε συνσντήσεις με τον Νάνο και τη γυναίκα του τη Μαρί Γουίλσον η οποία ήταν εν ζωή τότε.

Το σπίτι του Νάνου
Δεν ήταν απλά σπίτι. Ήταν στέγη γραμμάτων και τεχνών, δεν ήταν καθόλου τσιγκούνης, ήταν απλόχερος με τις γνώσεις του και στον τρόπο του να καθοδηγήσει τα άτομα με τα οποία συνδεόταν επαγγελματικά. Από το 2004 μελέτησα την ελληνική ποίηση και βίωνα όλους τους γνωστούς στην Αθήνα και επίσης ο Νάνος που ήταν από την παρέα της γενιάς του ‘30 —που είχε τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Κατσίμπαλη και άλλους θαυμάσιους Έλληνες στοχαστές— με την αγάπη για τον κόσμο και ένα σεβασμό και περηφάνια για κάθε ρίζα του ελληνικού οικουμενικού πνεύματος και για τους αυτονόητους αγώνες για μια ποιότητα και πληρωμή και κατάθεση για αυτό.


Σε χρόνο ρεκόρ ο Νάνος μού προλόγισε το πρώτο μου βιβλίο στα Ελληνικά που εκδόθηκε το 2008 στην Αθήνα. Οι συνεργασίες μας κάθε φορά έφεραν κάτι νέο. Τότε αρθρογραφούσα για τον ξένο τύπο ως πολιτιστική ανταποκρίτρια και έγγραφα στην εβδομαδιαία στήλη «Τα Νέα της Αθήνας» στην Κουρδική εφημερίδα Aso. Του είχα πάρει μια πεντάωρη συνέντευξη που δημοσιεύτηκε σταδιακά μαζί με μεταφράσεις αρκετών ποιημάτων του που επέλεξα μόνη μου.


Έφερα σε επαφή τον Νάνο κι τον αείμνηστο πνευματικό μου πατέρα, τον αξέχαστο Καθηγητή Νεοκλή Σαρρή
Η Αθήνα, εκτός από τον Νάνο και στην αρχή της ακαδημαϊκής μου σταδιοδρομίας, με ευλόγησε να συναντήσω και τον γνωστό Νεοκλή Σαρρή, τον Τουρκολόγο και εμπειρογνώμων στα θέματα της Τουρκίας και όχι μόνο. Τον γνώρισα και εκείνον τυχαία στο Πανεπιστήμιο στο μάθημα της Φιλοσοφίας της Μ. Ασίας και τον είχα επί 12 χρόνια Δάσκαλο- πατέρα. Χαιρόταν κι εκείνος με την πρόοδό μου ως συγγραφέα στην Ελληνική γλώσσα και το 2010 πήγαμε παρέα στο σπίτι του Νάνου.
Σαν παιδάκι ένιωθα! Αυτοί οι δυο σπουδαίοι άνθρωποι μαζί μιλούσαν στον πληθυντικό και ταυτίζονταν μέσα από αναφορές σε κοινά πρόσωπα και κοινές εμπειρίες. ο Νάνος χάρηκε τόσο που μου είπε: «Τελικά απέκτησα και έναν μικρότερο αδελφό, Χίβα μου, ευχαριστώ!»
Λευκάδα τόπος και πίστη
Πολλά καλοκαίρια έχω μένει σε αυτό το νησί και στην Μαδουρή ως καλεσμένη της οικογενείας. Ωραιότατα καλοκαίρια στο πέτρινο κτίριο με την εικόνα του Αριστοτέλη να δεσπόζει και κύματα πολλά και όλο το γαλάζιο να καταγράφεται όλο και πιο βαθιά στην μνήμη μου.
Ο Νάνος Βαλαωρίτης θα δεσπόζει πάντα μαζί μας ως ιστορικό πρόσωπο για όλα όσα απλόχερα μοίραζε ως φίλος και μέντορας και θα αναδύεται στην σκέψη και στο πνεύμα μου με όλα όσα δεν έλεγε αλλά τα εννοούσε, ως όραμα και ελπίδα.
Αιωνία του η μνήμη!


Ποια θάλασσα
του Νάνου Βαλαωρίτη
Πες μου πού πήγε ο Αύγουστος με τα καμπαναριά του
Το γέλιο σου που γέμιζε το σπίτι μας βροχή
Τώρα μας δίνει ο άνεμος γυμνή την αγκαλιά του
Ω πρόσωπο που σκέπασε με μάρμαρο τη γη
Πόσα σβησμένα βλέμματα κοιτάνε όταν κοιτάζεις
Πόσα δεμένα στόματα μιλάνε όταν μιλάς
Ήταν του ήλιου η δύναμη το ρόδο που ωριμάζει
Κλειστά παραθυρόφυλλα τα στήθια που αγαπάς
Είναι καρδιές που μάθαμε σαν γράμματα ανοιγμένα
Είναι τραπέζια όπου κανείς δε θα καθίσει πια
Μια μουσική πανάκριβη που γράψανε για σένα
Τόσες χιλιάδες δάχτυλα για τελευταία φορά
Εσάς που πήρε ο θάνατος βαριά στα δάχτυλά του
Από τα μάτια σας η αυγή πηγάζει σαν νερό
Άστρα σε κάθε μέτωπο και φως τ’ ανάστημά του
Καμιά ζωή δε γράφεται χωρίς το δάκρυ αυτό
Ακουμπισμένες δυο εποχές η μια κοντά στην άλλη
Ω πρόσωπο που φώτισε μια μακρινή αστραπή
Ποια θάλασσα ποια θάλασσα θα `ναι αρκετά μεγάλη
Για να χωρέσει τον καημό που μάζεψ’ η ψυχή;
Σα μυθικό τριαντάφυλλο μια νύχτα ο κόσμος κλείνει
Είναι η πόρτα όπου κανείς δε θα περάσει πια
Είναι του δήμιου η ταραχή του ήρωα η γαλήνη


A Woman from Ashes

  When the sun descends on Earth and guides us, then we speak about the age of innocence....    26 of March, 2024