Sunday, July 22, 2012
که‌بوودوه‌نده‌کان له ژێر ماشینی مه‌رگدان /دوکتور هیوا حۆسێن په‌ناهی
که‌بوودوه‌نده‌کان له ژێر ماشینی مه‌رگدان
دوکتور هیوا حۆسێن په‌ناهی*
به ئاوڕدانه‌وه‌یک به مێژووی سیاسی سه‌ده‌کانی ۱۸ تا ۲۰ وڵاتانی زل هێزی ئه‌و ده‌م وه شێوه‌ی هه‌ڵسوکه‌وتییان له باری جوگرافیای ئابووری و سیاسییه‌وه له ناوچه‌ی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست له لایه‌ک وای ده‌خواست که پاش 'شۆرشی تکنۆلۆژی 'له وڵاته‌کانیان بۆ پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندییه کانیان ئالیکار و یارمه‌تیده‌ری ده‌سه‌ڵاته سه‌رکوتکه‌ره‌کان و ئه‌مه‌ی پێ ده گوترێت 'ماشینی مه‌رگ' بوون.هه‌ر له درێژه‌ی ئا ئه‌م سیاسه‌ت گه‌له‌وه‌یه که سێ رژێمی له ناوچه‌که پاش 'ئیمپراتووری عوسمانی' درووست ده‌بن.
دوکتور هیوا حۆسێن په‌ناهی*
به ئاوڕدانه‌وه‌یک به مێژووی سیاسی سه‌ده‌کانی ۱۸ تا ۲۰ وڵاتانی زل هێزی ئه‌و ده‌م وه شێوه‌ی هه‌ڵسوکه‌وتییان له باری جوگرافیای ئابووری و سیاسییه‌وه له ناوچه‌ی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست له لایه‌ک وای ده‌خواست که پاش 'شۆرشی تکنۆلۆژی 'له وڵاته‌کانیان بۆ پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندییه کانیان ئالیکار و یارمه‌تیده‌ری ده‌سه‌ڵاته سه‌رکوتکه‌ره‌کان و ئه‌مه‌ی پێ ده گوترێت 'ماشینی مه‌رگ' بوون.هه‌ر له درێژه‌ی ئا ئه‌م سیاسه‌ت گه‌له‌وه‌یه که سێ رژێمی له ناوچه‌که پاش 'ئیمپراتووری عوسمانی' درووست ده‌بن.
۱. تورکیه که‌مالیستی، سوریه ی بعسی، عێراقی بەعسی یه. رژێمی ئێران وه‌ک خۆی ده‌ست مایه‌وه له قاڵب و قه‌واره‌ی وا هه‌یبوو وه پاش شه‌ڕی یه‌که‌می جیهانی به سه‌پاندنی په‌یمانامه‌ی 'لۆزان ' وه ته‌نیا داکۆکی له ئایین وه باس کردن له کورد وه‌ک ' نه‌ته‌وه ' نه‌ک قه‌ده‌خه کرا به‌ڵکه‌م به به هێز کردنی ماشین و میکانیزمی ' مه‌رگ و ته‌فرووتوونای ' گه‌له مێژوویه‌کانی ناوچه ' پشتگیری دۆزییه‌وه‌وه ئینجا به هێنانه گۆڕی واتای 'که‌میینه' له ژیانی رۆژانه‌ی سیاسیدا باوبوووه به سه‌رماندا سه‌پێندرا. 'ماشینی مه‌رگ ' ده‌سه‌ڵاتدارنی زاڵ به سه‌ر کوردوستاندا له ماوه‌ی دوو سه‌ده‌ی رابردوودا هێنده کارییان کردووه له سه‌ر ئه‌مه بابه‌ته که ده‌کرێ بڵیێن وه‌ک بزمار رێژکردنی ئاوه‌ز ورۆحی کورد بێ وایه که هه‌ر ده‌م به زامه‌وه بتلێته‌وه‌و توانای گه‌شه‌ی لێ زه‌وت بکات وه‌ک جه‌سته‌یه ک که به ته‌نیا نه مردووه به‌ڵام ره‌گ و ره‌نگ وجوڵه‌ی ژیانی نییه بمێنێته‌وه.
به‌ڵام له کوتاییه‌کانی سه‌ده‌ی ۲۰ دا به تایبه‌ت پاش ' شه‌ڕی یه‌که‌می که‌نداو ' ولایه‌ته یه‌کگرتووه‌کانی ئامریکا به سه‌رکووتکردنی ' رژێمی فاشستی عێراق ' له ساڵی ۱۹۹۲ دا کۆتای به ئه‌و سیستمه ئابووری و ژئۆپۆلیتیکه‌ی داڕزاوه دا به دانانی ' هێلی ۳۶ ' ده‌ره‌جه بۆ کورده‌کانی باشووری کوردوستان له هه‌مان کاتدا ئا ئه‌م گۆرانکارییه گرینگه بوو به پشتیوانی یاسای و به شێوه‌یه‌ک له شێوه‌کان واتای ' که‌مینه‌ی ' سڕییه‌وه وه ده‌کرێ بگوترێ شه‌ڕی ناو خۆ وه زۆر لایه‌نی دیکه هه‌م ئه وده‌م و تا هه‌نووکه‌ش به کار نه‌گیراوه بۆ داکۆکی پاڵپشتی کێشه ی کورد.
ئێمه له‌و گه‌لانه‌ی دونیای مرۆڤایه‌تین که ده کرێ خۆمان به گه‌لانی خاوه‌ن 'گۆڕ 'پێناسه بکه‌ین، خه‌ڵکی مه‌هاباده له تاران نێژراوه، خه‌ڵکی بارزانه له میسر نێژراوه، خه‌ڵکی ئامه‌ده له پاریس نێژراوه، خه‌ڵکی سنه‌یه له سیدنی نێژراوه ئا ئه‌مه‌ش بۆ سیاسه‌ته‌کانی ده‌سه‌ڵاتدارانی ده‌زگاو و ماشێنی مه‌رگ ده‌گه ڕێته‌وه. به درێژایی ته‌مه‌نی هه‌ر کامه له‌م دهسه‌ڵاتگه‌له ئێمه ته‌فرو تووناو کراوین وه هه‌نووکه لایان په‌سه‌ند نییه و ه زێده‌ڕه‌وی نییه که بڵیێن که ماشین وه مکانیزمی مه‌رگی کورد ژیانی سیاسی به ئه‌مان به‌خشیوه‌و ده‌به‌خشێ و ه به چه‌ند جۆرکه به کورتی ئاماژه‌ی پێده‌که‌م.
*له سه‌ره‌تادا به جێنۆسایدی راسته‌وخۆی کورد
*به تێرۆری که‌سایه‌تییه تایبه‌ته‌کانی گه‌لی کورد له رۆژاوا، وه‌ک تێرۆری د. قاسملۆ وه هاوڕێیانیان یه‌ک له دوای یه‌ک
*که‌ڵک وه‌گرتنی کورد به دژی کورد وه شه‌ڕی براکوژی له قاڵب و قه‌واره‌ی جیا جیادا.
*کوشتنی رووناکبیرانی ناو خۆی پارچه جیا جیاکانی کوردوستان له لایه‌ن ئه‌و ده‌وڵه‌تانه‌ی گه‌له‌کامانی تێدا دابه‌شکراوه.*تێکدانی حزبه‌کان وه‌ک سیستمی دیمۆکراتیانه‌ی وا خاوه‌نی بوون وه هه‌وڵ دان بۆ سڕینه‌وه‌ی سه‌ر چاوه ی باوه‌ڕی شۆڕشگێڕی له بناخه‌و بنه‌ماکانیان بۆ وێنه دابه‌ش بوونی حیزب و پارته شۆڕشگێره‌کانی کوردوستانی ئێران.
* ناڕاسته‌وخۆ ڕاهێنانی دڵ دیده‌و هزرمان به تێپه‌ران به سه‌ر ئه‌و هه‌واڵ و باسانه‌ی وا بریتین له زیندانی بوون یا خود کوشتنی خه‌ڵکی ره‌ش ورووتی کورد له ئه مبه‌ر و ئه‌وبه‌ر.
ماشێنی مه‌رگ به ئه‌مه‌ش رانه‌وه‌ستاوه بۆیه چالاکڤانانی کورد له کوت و به‌ندا هێنده ئه‌شکه‌نجه ده‌ده‌ن به مه‌به‌ستی زه‌وت کردنی هه‌ر جۆره ژیانێکی مرۆڤی گه‌ر هات و ناچار کران ئازاد بکرێن.
هه‌ڵوێستی ئێمه وه ئه‌رکی مرۆڤانه‌مان ده‌بێ چی بێ؟
وه‌ک له سه‌ره‌تادا باسمان کرد دونیا وه خه‌ریته‌ی ئابووری و ژێۆپۆڵیتیکی گه‌شتووته قۆناخێکی دیکه و له له پله‌ی نوێ دا خۆی ده‌نوێنی و، ده‌رفه‌تێکه بۆ گه‌لانی مێژوویی که ئه‌وه‌ی وا شایانیانه‌و مرۆڤییه له مێژووی مرۆڤایه‌تی وه‌ربگرنه‌وه. ئه‌مه‌ش مسۆگه‌ر نابێ به ڕێز گرتن له ئه‌مه‌ی که هه‌ین وه شانازی کردن به ئه‌و شتانه‌ی وا جێگه‌ی شانازین وه به چاوی بیرو تێرامان بۆ هه‌ڵه‌کانمان.
ده‌توانین بلێین که ئه‌و گه‌لانه‌ی فێر نه‌بوون وه به هه‌ر شێوه‌یه‌ک هه‌وڵیان ده‌اوه خۆیان له خۆیان و پێناسه پیرۆزه‌کانیان بسڕنه‌وه بێ گۆمان له ئاکامدا ون ده‌بن و مێژوو له بیریان ده‌کات.
ناوچه‌که له وه‌رچه‌رخانێکی نوێدایه‌و خه‌بات سه‌ره‌کی رۆڵی سه‌ره‌کی گه‌لان ده‌ینوێنن و دیاری ده‌که‌ن بۆیه ئامه‌د و مه‌هاباد وقامیشلی و کۆیه‌ی ' حاجی قادری ' ئه‌ی ره‌قیب ' ده‌ڵێنه‌وه‌وه‌و داوامان لێ ده‌که‌ن به ناوی ئاخی خۆشی نه‌دیووی کوردوستانه‌وه ئه‌م جاره هاو ده‌نگ بین تیشه له ریشه‌ی خۆمان نه‌ده‌ین، چیتر کات بۆ نه‌زان کاری نه‌ماوه وه.
هه‌ر بۆیه کاک سدیق که‌بوودوند ده‌نگێکه و مرۆڤێکی کورده که به مانگرتنی خۆی و کێشانی ئه‌م هه‌موو ده‌رده، بانگه‌واز له گه‌لی ته‌فرووتوونای کورد ده‌کات- که نا بلێن به "ماشێنی مه‌رگ له لایه‌ن داگیرکه‌ران"، نا بڵێن به هه‌موو شێوه مکانیزمێک وا ئێمه له ئێمه ده‌سڕێته‌وه..
* مامۆستای زانسته سیاسی کۆمه‌ڵایه‌تییکان، زانکۆی پاندیۆس، ئاسینا
* مامۆستای زانسته سیاسی کۆمه‌ڵایه‌تییکان، زانکۆی پاندیۆس، ئاسینا
Tuesday, April 24, 2012
Χίβα Παναχί: Χωρίς τίτλο
Στο άρωμα της μανάς μου
Με τα νανουρίσματα της στο θαλασσινό φως
Χίβα Παναχί
Αθήνα,
Sunday, April 8, 2012
:هیوا حوسین په نا هی ئامێزی خۆل و خه‌ون
به ناو زه‌ویدا بڵاوه ده‌کات،
به‌ره‌و ئاسمانه‌کان
له ناو رێگادا هه‌ڵده‌کشێت
سوتماکی سڕی ئه‌م وه‌رزه‌ی پێیه‌وه
هه‌م بڵێسه‌ی ئاوره
روومه‌ته‌کان،شکڵ و شه‌مایله جیاوازه‌کان
یه‌ک له دوای یه‌ک دێن و ده‌رۆن،
ئاوو خۆڵ وخه‌ون
پێکرا سه‌ما ده‌کان
ده‌سته‌کان،په‌نجه‌کان،چاوه‌کان
به‌رد بارانیم ده‌که‌ن
رۆحم به ناو قه‌دی شعرێکی مه‌له‌ویدا
به خۆر ده‌گریت
فریشته‌که‌م خۆف مه‌که
ئێمه خه‌ملاوی ده‌شتی ئه‌رژه‌نگین.
هیوا حوسین په نا هی
ئا سینا
8.4.2012
به‌ره‌و ئاسمانه‌کان
له ناو رێگادا هه‌ڵده‌کشێت
سوتماکی سڕی ئه‌م وه‌رزه‌ی پێیه‌وه
هه‌م بڵێسه‌ی ئاوره
روومه‌ته‌کان،شکڵ و شه‌مایله جیاوازه‌کان
یه‌ک له دوای یه‌ک دێن و ده‌رۆن،
ئاوو خۆڵ وخه‌ون
پێکرا سه‌ما ده‌کان
ده‌سته‌کان،په‌نجه‌کان،چاوه‌کان
به‌رد بارانیم ده‌که‌ن
رۆحم به ناو قه‌دی شعرێکی مه‌له‌ویدا
به خۆر ده‌گریت
فریشته‌که‌م خۆف مه‌که
ئێمه خه‌ملاوی ده‌شتی ئه‌رژه‌نگین.
هیوا حوسین په نا هی
ئا سینا
Friday, February 24, 2012
Αυτή που με γύρευε, Χίβα Παναχί
απλώνοντας με στα ποταμίσια νερά,
Με ψαριά να χορεύουν.
γύρω από τις πολύχρωμες πεταλούδες.
ήταν η ίδια, γύρευε πληγές.
αρωματισμένες με όλα όσα δεν σου είπα.
Καθώς ανασαίνουν στα κλειστά παράθυρα.
τα νεότερα μας είναι η δυσαρμονία.
με λαλιά αγγίγματος.
Φευγαλέος,
κάθε τόσο βρίσκουν βουνά,
κάτι παλιές ευχές
ίδια είναι με την μορφή μου,
δακρύζοντας σε μονοπάτια του πεπρωμένου.
Χίβα Παχαχί,
Αθήνα 25.2.2012
Friday, January 27, 2012
Έκτακτη ανακοίνωση,Χίβα Παναχί
Έκτακτη ανακοίνωση
Στις πονεμένες στιγμές μεταξύ ζωής και θανάτου
Ενός δευτερολέπτου ύπαρξης
Στις σκιές των Μεσοποταμιών
Απέναντι από το Ζαγρούς
Η τσουκνίδα του παθιασμένου ήλιου
Μαζί με την ζωή έρχομαι
Έκτακτη ανακοίνωση:
Είμαι απόγονος του Ζαρατούστρα
Απελπισμένα τρέχω μιλώ
Όμως κανένας δεν θέλει να πιστεύει
Οι ψυχές των ποταμών μαύρισαν
Κανένας δεν θέλει να πιστεύει
Τα βουνά έχασαν την αξιοπρέπεια τους
Κανένας δεν θέλει να πιστεύει
Τη θάλασσα την φυλάκισαν Οι λάσπες
Κανένας δεν θέλει να πιστεύει
Τα δάση μάς εγκατέλειψαν
Πώς καταφέραμε να τα κάνουμε έτσι;
Κοιτώ γύρω :ένας πετάει το τσιγάρο
Ένας άλλος το μπουκάλι του
Όλοι με την σειρά πετάνε κάτι
Κανείς δεν πιστεύει
Η μητέρα γη έχει βαθιά κατάθλιψη
Πώς καταφέραμε να τρελάνουμε τα πουλιά;
Βλέπω την άγρυπνη κουκουβάγια που τρέφεται
Με Κρυστάλλινα ποντίκια
Φοβάμαι τη σκιά αυτής της ζωής
Είμαι απόγονος του Ζαρατούστρα απελπισμένα τρέχω μιλώ
Έκτακτη ανακοίνωση :
Καταραμένοι θα είμαστε αν δεν πιστεύομε ότι
Οι ψυχές των ποταμών μαύρισαν
Τα βουνά έχασαν την αξιοπρέπεια τους
Τη θάλασσα την φυλάκισαν οι λάσπες
Τα δάση μάς εγκατέλειψαν
21.3.2008, Αθήνα
Από τη συλλογη 'Τα Μυστικα του Χιονιού'
Χίβα Παναχί
2007, Αθήνα
Subscribe to:
Posts (Atom)
A selection of Hiva's poetry has been translated into the Slovenian language
Humbly I should inform you part of my poetry's works has been translated into Slovenian language for the POIESIS project in October ...
-
I couldn't deny the cold weather of 2012; it had permeated every part of my body with this unusual freezing, and my breaths came wi... -
Humbly I should inform you part of my poetry's works has been translated into Slovenian language for the POIESIS project in October ...